ترس نتانیاهو از ترامپ، حمله به تاسیسات هستهای ایران را متوقف کرده است

با وجود تهدیدهای مکرر اسرائیل برای حمله نظامی پیشدستانه به تاسیسات هستهای ایران، شواهد و اظهارات مقامهای فعلی و سابق آمریکا و اسرائیل نشان میدهد که عامل بازدارنده اصلی، نه توان عملیاتی، بلکه ملاحظات سیاسی، بهویژه نگرانی بنیامین نتانیاهو از واکنش دونالد ترامپ است.
«نتانیاهو از ترامپ میترسد»
در گفتوگویی با نشریه میدلایستآی (Middle East Eye)، آلون پینکاس، دیپلمات پیشین اسرائیلی، با صراحت گفت: «نتانیاهو بهوضوح از ترامپ میترسد. اگر ترامپ احساس کند اسرائیل برخلاف خواست او به ایران حمله کرده، ممکن است اسرائیل را در برابر پاسخ احتمالی ایران تنها بگذارد. این دقیقاً همان چیزیست که نتانیاهو از آن واهمه دارد.»
این اظهار نظر پس از آن بیان شد که ترامپ در ماه مه اعلام کرد به نتانیاهو هشدار داده است حمله به ایران را در میانه مذاکرات هستهای «نامناسب» میداند، زیرا معتقد است که دو طرف به توافقی نزدیک شدهاند.
مقام آمریکایی: اسرائیل همه اهداف را شناسایی کرده
یکی از مقامهای ارشد آمریکایی، که نامش فاش نشده، در گفتوگو با میدلایستآی گفت دولت ترامپ از برنامههای یکجانبه اسرائیل برای حمله به برنامه هستهای ایران بدون دخالت مستقیم آمریکا، متاثر شده است. این برنامهها در دیدارهایی با جان راتکلیف، رئیس سازمان سیا، در آوریل و مه بررسی شدهاند.
او گفت: «اسرائیلیها همه چیزهایی را که میتوانند برای پشتیبانی از سایتهای هستهای ایران از کار بیندازند، شناسایی کردهاند؛ از جمله آب، برق، و دیگر زیرساختها.»
این فرایند در نظامیگری با عنوان تحلیل سامانههای هدف (Target Systems Analysis) شناخته میشود.
مقام پیشین پنتاگون: اسرائیل میتواند تنها عمل کند
بیلال سعب، مقام سابق پنتاگون در دولت نخست ترامپ، نیز به میدلایستآی گفت: «آیا اسرائیل میتواند بهتنهایی حمله کند؟ قطعاً. آنها میتوانند بخش زیادی از برنامه هستهای ایران را مختل کنند، حتی اگر قادر به نابودی کامل آن نباشند.»
او افزود که تمرینهای نظامی اسرائیل و همچنین حملات موفق به سامانههای دفاعی ایران در سال گذشته، گواهی بر این توانایی است.
تحلیلگر آمریکایی: حمله یکجانبه هنوز پرریسک است
در مقابل، آرون دیوید میلر، دیپلمات و تحلیلگر ارشد در اندیشکده کارنگی، با تأکید بر ماهیت خطرناک حمله یکجانبه، گفت: «ما هشت سال شاهد بودیم که بدون توافق، هیچ حملهای از سوی اسرائیل به سایتهای هستهای ایران انجام نشد. این یعنی حمله یکجانبه [که] همواره با خطر و پیامدهای نامشخص همراه است.»
او تصریح کرد که حتی اگر ایران به آستانه تولید سلاح هستهای نزدیک شود، اسرائیل بدون هماهنگی با آمریکا اقدام نخواهد کرد: «نتانیاهو بدون چراغ سبز – یا دستکم چراغ زرد چشمکزن – از آمریکا دست به حمله نمیزند.»
معادلات منطقهای: نگاه خلیجفارس و بیاعتمادی به ترامپ
آلون پینکاس همچنین افزود که اسرائیل نگران سرزنش شدن از سوی متحدان عربیاش در صورت اقدام یکجانبه است: «اگر اسرائیل بهتنهایی حمله کند، عربستان و امارات، در صورت تلافی ایران، او را مقصر خواهند دانست.»
در همین حال، کریستوفر مککالیون از اندیشکده دیفنس پرایوریتیز (Defense Priorities) که به سیاست «اول آمریکا» ترامپ نزدیک است، گفت: «میتوان تصور کرد ترامپ نه بهخاطر توافق هستهای، بلکه برای دور نگه داشتن آمریکا از جنگ با ایران، با اسرائیل زاویه پیدا کند.»
بررسی موضعگیریهای متعدد از مقامهای نظامی، اطلاعاتی، و دیپلماتیک نشان میدهد که اسرائیل اگرچه از توان عملیاتی برای حمله برخوردار است، اما تردیدهای سیاسی، نداشتن تضمین حمایت آمریکا در صورت تلافی ایران، و نگرانی از ایجاد شکاف در روابط منطقهای، در حال حاضر اسرائیل را از عبور از خط قرمز حمله نظامی به ایران بازداشته است. از نگاه تحلیلگران، این وضعیت شکننده است و ممکن است با شکست مذاکرات یا تغییر رفتار واشنگتن بهسرعت تغییر کند.